Toren op Marken

Op Marken zag ik een transformatorhuisje dat opviel, omdat het een toren is. Met een buitentrap kun je naar de eerste etage en daar vind je datgene waarvoor zo’n electriciteitshuisje ooit gebouwd is. (1930) Op de site van http://www.nederlandstegelmuseum.nl  vond ik deze korte ontstaansgeschiedenis.

Het electriciteitshuisje is van het z.g. ‘toren-type’. In zijn proefschrift (TROTSE KASTELEN & LICHTENDE HALLEN; Utrecht: Matrijs; 2003), blz. 95, schrijft Jan Vredenberg: “Veel transformatorhuisjes van Van Loghem waren van het torenmodel en werden gesloopt toen na de Tweede Wereldoorlog steeds meer leidingen onder de grond verdwenen”. Blijkens vriendelijke mededeling van de auteur impliceert dit dat er in het begin veelal torens gebouwd werden OMDAT “de elektriciteitslijnen aanvankelijk bovengronds waren, en […] aansluiting ter hoogte van de palen het eenvoudigst en goedkoopst was”. Op het eiland Marken was het motief om hoog te bouwen echter een ander: namelijk, de toendertijd nog veelvuldige overstromingen bij extreem hoge waterstanden van de Zuiderzee. De onderste verdieping was dan ook oorspronkelijk een loze ruimte. Op Marken zijn Haan & Hond domweg op ooghoogte vanaf het maaiveld ingemetseld, en die waren dus bij hoog water wellicht niet meer zichtbaar.

Binnenkort te zien bij Bvision